O książce:
„Sama niewinność” - taki tytuł nosi powieść ukończona w roku 1975 przez Witolda Wirpszę, ostatnie duże prozatorskie dzieło pisarza, dotąd nie ogłoszone drukiem.
Jej maszynopis odnalazł w Bibliotece Muzeum Polskiego w Rapperswilu w Szwajcarii profesor Dariusz Pawelec z Uniwersytetu Śląskiego (edytor także innych dzieł Wirpszy), który przygotował dzieło do druku i opatrzył posłowiem.
Powieściowa akcja rozgrywa się pod koniec lat 50. w PRL-owskiej rzeczywistości. Zapis spotkań pary głównych bohaterów: „socjalistycznego milionera” (przedstawiciela tzw. „czerwonej burżuazji”) i studentki socjologii rozwija się w duchu psychothrillera, stając się przy tym pretekstem do odsłaniania grozy i absurdów ówczesnej rzeczywistości. Co ważne, nie jest to powieść, której lekturę ogranicza wymiar historyczny. Zarówno nowoczesny zdialogizowany język, dowcip, ironia, jak i wciąż aktualne przesłanie, mają charakter uniwersalny. Niezliczone barwne anegdoty, zapisy zeznań i donosów, stają się podstawą paraboli, opowiadającej o kłamstwie i strachu. Ujawniane są tu stałe mechanizmy zawłaszczania Państwa przez polityków. Groteska Wirpszy, w opinii Przemysława Czaplińskiego, pokazuje jak komunizm „kusił społeczeństwo ofertą niewinnej demoralizacji (ważne okaże się tu połączenie seksu z gospodarką)”. Świat powieści, według krytyka, jest „zarazem groźny i śmieszny, obrzydliwy i żałosny”.
Publikacja „Samej niewinności” uzupełnia obraz polskiej literatury emigracyjnej. Witold Wirpsza (ur. 1918), wybitny poeta kojarzony z „lingwizmem”, znakomity tłumacz z niemieckiego (np. „Doktora Faustusa” Tomasa Manna), po publikacji za granicą eseistycznej, legendarnej już książki „Polaku, kim jesteś?” (1971), musiał pozostać na emigracji. Zamieszkał w Berlinie Zachodnim, gdzie zmarł w roku 1985. Instytut Mikołowski od 2005 r. wydaje dzieła Wirpszy. Powieść Sama niewinność jest piętnastą pozycją w edytowanej kolekcji dzieł zebranych pisarza.
Witold Wirpsza Sama niewinność. Powieść
Wydawca: Instytut Mikołowski, 2017
Wybór i opracowanie: Dariusz Pawelec
Stron: 216
Format: a5 (145 x 205 mm)
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
NAKŁAD WYCZERPANY
ZREALIZOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTERSTWA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO