Powieść pt. Pomarańcze na drutach opublikowana w roku 1964 była powrotem Wirpszy na scenę prozatorską po przełomie usuwającym w cień socrealizm. Rafał Marszałek uznawał wtedy, że to „chyba najdziwniejsza proza, jaka ukazała się u nas ostatnio”, Edward Balcerzan nazwał z kolei Pomarańcze na drutach „wydarzeniem literackim klasy europejskiej”. Powieść ta przetwarza do postaci fikcji doświadczenia jej autora związane z pobytem w niemieckim obozie jenieckim dla oficerów uwięzionych po kampanii wrześniowej 1939 r., w oflagu Gross Born. Akcja zawiązuje się wokół próby ucieczki grupy osadzonych, przygotowujących w ekstremalnie trudnych warunkach podkop, mający umożliwić wydostanie się poza obozowe druty kolczaste i zasieki.
Dariusz Pawelec
WITOLD WIRPSZA ur. 4.12.1918 r. w Odessie, zm. 16.09.1985 r. w Berlinie, gdzie został pierwotnie pochowany (obecnie grób pisarza znajduje się na cmentarzu w Warszawie przy ul. Wałbrzyskiej). Poeta, prozaik, krytyk, tłumacz z języka niemieckiego. Mąż Marii Kureckiej. Szkołę średnią ukończył w Gdyni (1936). Debiutował poetycko w „Kuźni Młodych” (1935). Studiował w Warszawie prawo oraz pianistykę. We wrześniu 1939 wziął udział w obronie Oksywia, po czym został osadzony w oflagu Neubrandenburg, następnie w Grossborn. Świadectwem tych doświadczeń jest powieść Pomarańcze na drutach (1964), a także Listy z oflagu (2015). Po wojnie zamieszkał w Krakowie. W latach 1947-1956 osiedlił się w Szczecinie. W latach 1956-57 pracował w redakcjach „Po Prostu” i „Nowej Kultury” w Warszawie. Po pobytach na stypendiach w Berlinie (1967-68 i 1970) oraz w Lucernie (1970) zamieszkał w 1971 r. w Berlinie Zachodnim. Po odmowie przedłużenia paszportu w roku 1972 podjął wraz żoną decyzję o emigracji. Autor wielu zbiorów poezji, książek eseistycznych, dramatów, a także zbiorów opowiadań i powieści: Na granicy (1954), Stary tramwaj i inne opowiadania (1955), Morderca (1966), Wagary (1970). Po jego śmierci ukazała się m.in. odnaleziona w Bibliotece Muzeum Polskiego w Rapperswilu powieść pt. Sama niewinność (2017).
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury